CẢNH 2 – NỖI BUỒN ĐẦU ĐỜI
(Màn mở thì đã thấy Dế Mèn vai chính (từ đây gọi tắt là Dế Mèn) cùng Dế Choắt. Mới đầu hai Dế chụm đầu nhau có vẻ như đang thủ thỉ trò chuyện. Khán giả không nghe thấy tiếng hai Dế nói gì, nhưng nhìn cử chỉ thì thấy rõ là hai cậu thân tình… Sau rồi Dế Mèn bắt đầu sinh sự thò tay cù nách để trêu chọc Dế Choắt… )
Dế Choắt– Í … í … í … anh đừng cù em… Em có máu buồn …
Dế Mèn – Anh hùng sống trong trời đất mà lại có máu buồn, mà lại sợ bị cù! Chú mày vớ vỉn thật! Nam nhi chí khí không được có máu buồn! Chỉ có máu chinh chiến! Chỉ có máu phiêu du thiên hạ…
Dế Choắt – Anh đừng cù em… Em bận lắm, phải sửa cái hang …
Dế Mèn – Anh mày đây có cần hang hốc to rộng ngóc ngách nào đâu mà vẫn sống đàng hoàng …
Dế Choắt – Anh khác em khác … Em phận hèn, ai bắt nạt cũng được, nên em phải sửa cái hang …
Dế Mèn – Anh bầy cho chú mày một cái mẹo này nhé… Không phải đào hang mà vẫn có hang ở … Mà lại cực kỳ an toàn…
Dế Choắt – Anh cứ dạy, em xin lĩnh ý ạ. Một lời của anh là một cục vàng cho em ạ. Xin anh cứ dạy.
Dế Mèn – Anh bảo chú mày này: sang xin ở nhờ nhà chị Cốc.
Dế Choắt – Anh vẫn cứ trêu em! Sang nhà chị Cốc ấy à? Chỉ đi qua ngõ chị ấy đã nguy hiểm cho tính mạng rồi. Chị ấy chắc là cũng thích ăn thịt họ nhà Dế chúng ta. Họ Dế chúng ta anh nào cũng đùi to – bọn học trò vẫn gọi đùi dế mà! – chạy nhanh, hát to, giọng khỏe …
Dế Mèn – Ha ha ha … Chú mày đang làm văn miêu tả loài dế nào vậy? Có phải đó là tự miêu tả chú mày không?
Dế Choắt – Dạ thưa không, anh vẫn chưa hiểu em: là em nói đùi Dế to bụng Dế thon giọng Dế khỏe, là em nói những anh Dế cỡ như Anh, chứ em chỉ là chú Dế Choắt… anh còn lạ gì …
Dế Mèn – Ha ha ha … Chú mày xem anh lên gân tay này … Xem bắp chân của anh này … Xem bụng anh thót lại này … Chú mày nói đúng: chú mày là thứ Dế Choắt lạc loài tới khu đầm nước này…
Dế Choắt – Dạ thưa anh, hay là … em có ý kiến thế này…
Dế Mèn – Ý gì nói ngay, ý hay ta nghe theo liền.
Dế Choắt – Hay là anh sang ở nhà chị Cốc, anh để lại cái hang của anh cho thằng em gầy gò yếu đuối này của ông anh …
Dế Mèn – Ha ha ha … Chú mày có những ý nghĩ hay thật đó! Chú mày tưởng ta sợ chị Cốc à? Nhưng chị ấy hôi lắm. Ta không thể ở chung với người không tắm táp, hôi hám như cái con mụ Cốc ấy!
Dế Choắt – Dạ thưa anh, em thấy chị Cốc vẫn tắm bên bờ đầm nước ạ.
Dế Mèn – Đâu có … Chú mày nhầm. Đó là chị ta rình cá tôm đó thôi. Con mẹ đó không khi nào tăm táp cả…
Dế Choắt – Dạ thưa anh, thế anh có hay tắm không ạ?
Dế Mèn – Ta ấy à? Tắm ấy à? Chú mày qua hang nhà ta thì sẽ thấy ta có cả một buồng toa-lét cực kỳ đẹp! Nước tắm, xà phòng, nước hoa … ta có đủ! Ta chỉ không có dao cạo râu thôi! Dế mà mất râu thì còn đâu là Dế?
Dế Choắt – Dạ thưa anh, thế hôm nay anh tắm chưa ạ?
Dế Mèn – Hôm nay ấy à? Hôm nay tắm chưa ấy à? Chú mày hỏi những câu tò mò quá thể! Ngày nào ta cũng tự tắm mười lần! Có điều là hôm nay buồng toa-lét cực kỳ đẹp của ta đang phải chữa lại đôi chỗ. Hôm nay ta lại hết xà phòng, hết nước hoa … thành ra … ta chưa tắm! Mí lại, ta cũng bận…
Dế Choắt – Dạ thưa anh, anh bận những việc gì ạ?
Dế Mèn – Bận việc gì ấy à? Bận lang thang ra đây gáy chơi mấy tiếng, rồi bận trêu chọc chú Dế Choắt này … Chừa hỏi khó chưa này? … Chừa hỏi nhăng hỏi cuội chưa này? … Chừa hỏi những câu hỏi quá dễ nhưng lại khó trả lời chưa này? Chừa chưa này …
Dế Choắt – Í … í … í … anh tha cho em… Em chịu thua anh rồi … Chị Cốc ơi, cứu em với … anh Dế Mèn anh ấy trêu em này … Anh ấy bắt nạt em này … Chị Cốc …
Dế Mèn – (lấy tay bịt miệng Dế Choắt) Đây là việc nội bộ giữa ta và chú, sao lại gọi chị Cốc đển làm gì? Chị ấy mà đến thì …
Dế Choắt – Thì anh sẽ nói với chị ấy xin cho em được ở hang của anh, còn anh đến ở chung với chị ấy …
Dế Mèn – Đừng nói nữa … mà tao … tao không muốn nghe đến cái tên con mẹ Cốc ấy …
Dế Choắt– Anh cũng sợ chị ấy chứ gì?…
Dế Mèn – Đừng nói nữa … Mà tao có sợ chị Cốc, thì đó là cái sợ của tao, việc gì đến mày? Thôi, chỉ biết là tao không muốn nghe đến cái tên con mẹ Cốc ấy nữa … Hình như nó đang đi tới thì phải …
Dế Choắt – Anh à, em với anh nấp kín đi… Tránh voi … à quên tránh chị Cốc chẳng xấu mặt nào…
Dế Mèn – Đừng nói đến tên Cốc nữa … Con mụ ấy thính tai lắm đó …
(Cốc đi ngang. Cốc ăn mặc theo lối rất ngang tàng: áo đen, quần đùi đen, người đã cao lênh khênh lại còn thêm cặp cà kheo nên trông càng cao lớn dễ sợ…)
Chị Cốc – Chà chà … Đầm nước mênh mông … Quê ta ới a … tôm cá ngon lành
… (hứng chí ngâm nga như là đọc thơ hoặc hát vậy, nhưng do chỗ đầu óc chị Cốc chỉ là loại đầu óc Cốc, nên hát và thơ chẳng bài nào ra bài nào)
Trong đầm thì cái chi chi đẹp bằng cái chi chi… Lá chi chi thì màu chi chi lại chen cái nhụy màu chi chi…
(dừng lại rỉa lông cánh, mấy lần vồ hụt cá, cuối cùng được một con, ăn xong thì lại càng thêm hào hứng hát oang oang …)
Tình yêu … Tình yêu … Tiếng sóng biển … Tiếng sóng biển … Tiếng sóng biển vang vang trên đầm nước … Tình yêu … Tình yêu …
(Cốc dừng lại rỉa lông cánh. Trong lúc đó Dế Mèn và Dế Choắt trò chuyện tìm cách trêu chị Cốc)
Dế Mèn – (bắt chước chị Cốc) “Tiếng sóng biển .. ” … “Tình yêu tình yêu cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” …
Dế Choắt – Em xin anh, đừng liều nữa, anh hát hơi bị to quá đấy …
Dế Mèn – Ta còn biết sợ ai ngoài ta? Còn ai đáng sợ hơn bản thân ta, Dế Mèn này? (lại bắt chước chị Cốc) “Tiếng sóng biển .. ” … “Tình yêu tình yêu cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” … Chú mày hát đi, hát theo anh … Không hát theo thì anh cù cho đấy … Này này này … có muốn ăn cù không?
Dế Choắt – (cố bắt chước nhưng giọng run rẩy) “Tiếng sóng biển… ” … “Tình yêu tình yêu cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” … Thôi, em hát bấy nhiêu thôi, anh tha cho em … Anh hát nốt …
Dế Mèn – Hát theo anh, đây là bài anh sáng tác …
Dế Choắt – Dạ một mình anh hát thôi … Em không dám mở miệng hát to …
(Cốc đang rỉa lông cánh bỗng ngừng lại lắng nghe. )
Chị Cốc – Chà chà … Đầm nước mênh mông … Hình như có tiếng ai đang hát thi với ta …? (Tiếng vang từ giọng hát của hai chàng Dế Mèn và Dế Choắt “Tiếng sóng biển … Tiếng sóng biển” … “Tình yêu tình yêu … cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” …) Gì vậy nhỉ? Ngoài tình yêu của Cốc này ra, làm gì có tình yêu cò cò nào khác giữa chốn đàm nước mênh mông này nhỉ?
(Lắng nghe một hồi. Hai Dế im lặng. Thời khắc trôi qua, cả cánh đồng nước không có tiếng động. Trên sân khấu lặng phắc chờ đợi giông tố sắp nổ ra… Chị Cốc lại rỉa lông cánh … Trong lúc đó Dế Mèn và Dế Choắt vẫn tiếp tục tìm cách trêu chị Cốc.
Trong im lặng, có tiếng một ai đó hắt xì hơi rõ to.)
Dế Mèn – Hát theo anh, đây là bài anh sáng tác … “Cái cò cái vạc cái nông … Ba con cùng béo, vặt lông con nào …?
Dế Choắt – Dạ một mình anh hát thôi … Anh tha cho em …
Dế Mèn – Hát! Hát ngay! Không hát theo anh, anh gọi con mẹ Cốc lại nó xơi cho em một phát là hết một đời dế…
Dế Choắt – Anh tha cho em … Ấy anh đừng cù … Em hát đây … “Cái cò cái vạc cái nông … Ba con cùng béo, vặt lông con nào …?
Dế Mèn – Có thế chứ! Ta đây nào phải hạng Dế loàng xoàng? Bảo hát là phải hát! Bắt vui là phải vui nghe chưa?
Dế Choắt – Dạ, nghe rồi …
Dế Mèn – Có thế chứ! Bây giờ hát nữa … Bài anh sáng tác còn thêm đoạn nữa, hay ơi là hay: … “Cái cò cái vạc cái nông … Ba con cùng béo, vặt lông con nào …? … Vặt lông cái con mẹ Cốc cho tao… Đem về nấu nướng xáo xào …” Hát đi. Hát theo anh đi…
Dế Choắt – Dạ, anh để em thở một cái đã … Em bị hen xuyễn từ bé … “Cái cò cái vạc cái nông … Ba con cùng béo, vặt lông con nào …? … Vặt lông cái con mẹ Cốc cho tao… Đem về nấu nướng xáo xào …”
Dế Mèn – Hay lắm, hen suyễn thì càng phải học hát, lấy tiếng hát át bệnh tật… Nào hai anh em ta cùng song ca … “Cái cò cái vạc cái nông … Ba con cùng béo, vặt lông con nào …? … Vặt lông cái con mẹ Cốc cho tao… Đem về nấu nướng xáo xào …”
(Đúng lúc đó chị Cốc quay lại … )
Chị Cốc – Đứa nào vừa hát trêu tao? (Dế Mèn và Dế Choắt nhìn nhau không nói.) Kìa, tao hỏi: đứa nào vừa hát trêu tao? … Là thằng béo kia, hay cái thằng gầy này? Đứa nào? Nói ngay! (lấy cà kheo chỉ vào đầu từng chàng Dế). Nhìn đây, cái này là cái mỏ của ta, nhìn rõ chứ? Cái mỏ này chỉ khẽ giúi một cái thôi, là đi đời nhà ma…
Dế Mèn – (ưỡn ngực hát) “Tiếng sóng biển … Tiếng sóng biển” … “Tình yêu tình yêu … cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” …
Chị Cốc– Thằng béo này hát hay đấy. Còn thằng gầy kia? Hát!
Dế Choắt – (run run giọng hát) “Tiếng sóng biển … Tiếng sóng biển” … “Tình yêu tình yêu … cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” …
Chị Cốc – Thằng gầy này hát cũng hay đấy … Này, hai đứa, ta hỏi: tại sao trong bài hát tình yêu sóng biển lại có cốc cốc cò cò? Nói ngay!
Dế Choắt – (cuống quýt không biết nói sao, bỗng lại run run giọng hát) “Tiếng sóng biển … Tiếng sóng biển” … “Tình yêu tình yêu … cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” …
Chị Cốc – Thằng gầy này liều thật đấy! Đã bị ta hỏi tội mà vẫn còn cố tình trêu tức ta! … Hè hè hè … Thằng Béo kia chuồn đi đâu rồi? Nói! Thằng gầy, nói ngay. Thằng Béo chạy đâu rồi?
Dế Choắt – (không biết là Dế Mèn đã lẩn đi đâu mất. Cuống quýt không biết nói sao, chỉ biết tiếp tục run run giọng hát) “Tiếng sóng biển … Tiếng sóng biển” … “Tình yêu tình yêu … cốc cốc cốc cò cò cốc cốc” …
Chị Cốc – Thằng gầy này láo thật! … Thì chị thưởng cho tiếng sóng biển này! (chị Cốc dùng “mỏ” là cái cà kheo gõ khẽ vào đầu Dế Choắt). Thì chị thưởng cho tình yêu này! (chị Cốc dùng “mỏ” là cái cà kheo gõ khẽ lần nữa vào đầu Dế Choắt). Thì thưởng cho tình yêu sóng biển cò cò cốc cốc này! Sóng biển này./.. Tình yêu này … Cò cò cốc cốc này … (Chị Cốc thưởng ba nhát, Dế Choắt lăn kềnh ra. Chị Cốc bỏ đi).
(Sân khấu im lặng trong giây lát. Dế đạo diễn bước ra. Dế đạo diễn cúi nhìm Dế Choắt. Xác định tình trạng của Dế Choắt. Ngẩng lên vẫy gọi “Nhà Đài”).
Dế đạo diễn – Quay phim! Quay phim! (chỉ Dế Choắt đang ngắc ngoải) Quay cận cảnh… Đặc tả … (Máy quay tuân lệnh) Quay cái chân giãy giãy … (Máy quay tuân lệnh) Quay cái đầu ngật ra phía sau … (Máy quay tuân lệnh) Quay tiếng thở hắt ra …
Dế quay phim – Quay cận cảnh đặc tả cái chân giãy giãy thì được … Quay cái đầu ngật ra phía sau thì được … Quay làm sao được tiếng thở hắt ra kia chứ? Ông đạo diễn này chắc không phải là họ nhà Dế!
Dế đạo diễn – Quay phim làm đi, không được cãi… Tôi không họ nhà Dế thì tôi là ai ở đây? Quay được hết. Quay tiếng thở hắt ra đi! … Ôi, thế là anh Dế gầy gò bé nhỏ đã chết rồi… ! … (ngừng một lát) Quay phim chú ý: lùi xa ra, quay toàn cảnh, quay cảnh Dế Mèn trở lại tìm xác bạn…
(Máy quay chĩa xuống chỗ Dế Choắt nằm, sau đó lia về chỗ Dế Mèn, theo dõi từng bước đi của Dế Mèn).
Dế Mèn – Anh Choắt ôi! Nào ai ngờ! (nức nở). Tôi chỉ nghịch ngợm tí chơi, ai ngờ gây thảm họa thế này! … Anh Choắt ơi! Anh chết rồi, nay chỉ còn là Dế… trần trụi Dế, chẳng còn Choắt hay Béo hay Gầy … ta chỉ còn là Dế và là phận Dế đã chết… Anh Dế ơi, anh tha cho tôi sự nghịch dại… Anh từ đất sinh ra, nay xin gửi anh về lại với đất… Xin anh nhận lấy dăm ba ngọn cỏ xanh này làm ngôi nhà mới…
MÀN HẠ
